مایعات فراوان. یکی از مهمترین توصیه ها مصرف مایعات کافی است . برخی از داروها مانند Cyclophosphamide و Ifosphamide هنگام دفع از طریق ادرار به مثانه آسیب وارد می کنند ، و باید بیمار حداقل روازنه ۶ تا ۸ لیوان مایعات مصرف کند واگر قادر به تحمل این مقدار نیست باید از طریق سرم مایعات جبران شود. اغلب داروهای شیمی درمانی برای دفع بهتر و کاهش عوارض ناشی از آن به مایعات نیاز دارند.
- آب ساده یکی از مهمترین مایعات است ، که تاکید می کنم حتماً از منابع قابل اطمینان تهیه شود. آب چشمه ها ، چاههای طبیعی وتصفیه نشده ممکن است آلوده به میکروبهای بیماریزا باشند.
- آب میوه تازه همواره یکی از بهترین منابع باشد چون ضمن تامین مایعات ، ویتامین های لازم را به بیمار می رسانند. اما توجه بفرمایید برخی میوه ها با برخی داروها تداخل اثر دارند مثلا کسانی که تحت درمان با تاکسانها (Taxol وTaxuter) هستند ، نباید از گریپ فروت استفاده نمایند.
یا کسانی که دچار زخم های مری هستند مصرف آب مرکبات موجب تشدید عارضه می شود. پس در انتخاب میوه دقت کنید.
خشکبار. خشکبارها منابع مهمی جهت تامین پتاسیم ، منیزیوم و فسفر هستند. البته از نظر محتوا با هم تفاوتهایی دارند. مثلا پسته منبع فسفر خوبی محسوب می شود. گردو به دلیل داشتن فسفر و امگا ۳ بسیار مناسب است. خشکبارها میان وعده های خوبی هستند و حتی در روزهای تهوع و استفراغ می توانند جایگزین مناسبی برای غذاهای اصلی باشند (حتی در حجم کم). اما همواره خطر آلودگی به قارچ آفلاتوکسین وجود دارد ، بنابراین خشکبار را از منابع معتبر تهیه کنید ودر جای خشک وخنک نگهداری کنید.
نمک طعام. نمک طعام در بیمارانی که تحت کورتون درمانی هستند بسیار مضر است. چون موجب تجمع مایعات در بدن بیمار می شود. بیمارانی که از پردنیزولون یا دگزامتازون استفاده می کنند باید از رزیم بی نمک استفاده کنند.
آب نبات ترش. آب نبات موجب تحریک ترشح بزاق می شود. شیمی درمانی و اشعه درمانی موجب خشکی دهان می شود. آب بنات ترش از خشکی دهان که مقدمه زخم دهان است پیشگیری می کند.
نان تست. نان تست برای تقویت عملکرد معده بسیار مفید است بیمارانی که تحت درمان با تاکسانها هستند حین شیمی درمانی به دلیل ترشح اسید معده دچار ضعف می شوند. نان تست ضمن رفع مشکل گرسنگی و ضعف معده ، به دلیل خشک بودن کمتر با عارضه نفخ و تهوع همراه است. خوشبختانه امروزه انواع نان های حاوی مغز دانه ها در نانوایی موجود است .
آلو بخارا. بنده به اغلب بیماران توصیه می کنم حتما از آلو بخارا در خورشت ها و حتی تنقلات روازنه شان استفاده کنند. آلوبخارا با قلیایی کردن ادرار از بروز عفونت دستگاه ادراری پیشگیری می کند و به دلیل غنی بود از نظر فیبر ، مانع یبوست می شود.
نوشابه های کولا دار و رژیمی. به شدت شما را از مصرف نوشابه ها منع میکنم . نوشابه ها هر آنچه که مضر است را به صورت یکجا دارد. اسید اضافی، نگهدارنده ، مواد رنگی ، قند اضافی واخیراً هم انواع رژیمی که حاوی قند های مصنوعی هستند . قندهای مصنوعی همواره به عنواون مواد سرطانزا نقل محافل علمی هستند ، امان از دست این کارخانه های تولید کننده نوشابه.
عرقیات گیاهی. برخی از عرقیات امروزه در کلینیک ها توصیه می شود. مثلا عرق بابونه برای کاهش خطر زخم های دهانی ، عرق کاسنی برای کاهش آنزیم های کبدی توصیه شده اند. اما به خاطر داشته باشید مصرف خودسرانه عرقیات ممنوع است و همواره باید از منابع معتبر تهیه شوند. برخی از عرقیات هم تا حدودی مضر هستند مثل عرق نعناع که در کسانی که دچار زخم معده یا سوزش مری هستند موجب تشدید عارضه می شود.
سیر و جینسینگ. شاید از خواص ضد سرطانی سیر وجینسینگ زیاد شنیده باشید اما به خاطر داشته باشید مصرف سیر با داروهای گروه آنتی بیوتیکهای آنتراسکلین (Adriamycin ، Epirubicin ، daunorobicin ، Idarubicin ) ممنوع است. در مورد سایر داروها حتما ابتدا نظر پزشکتان را جویا شوید.
جگر تازه. جگر هم با تمام خواص ضد کمخونی که دارد در بیمارانی که ترکیبات حاوی پلاتین (Cisplatin، Carboplatin وOxaliplatin) استفاده میکنند ممنوع است. چون مقدار زیادی پورین دارد و پورین موجب افزایش مسمومیت ناشی از داروهای پلاتین دار می شود.
گیاه علف چای(St John’s wort). از موارد ممنوع در کسانی است که تحت درمان با Ixabepilone قرار دارند. البته درکسانی که تحت درمان با این دارو قرار دارند گریپ فروت هم ممنوع است.
شیر و لبنیات. در بیمارانی که از تهوع واستفراغ شکایت دارند ، توصیه می شود تا ۴۸ ساعت از مصرف شیر خودداری نمایند. نکته اینکه توصیه می شود همواره بیماران تحت شیمی درمانی از لبنیات پاستوریزه استفاده کنند. یا در صورت استفاده از شیر فله ، حتما از منابع معتبر (شعب لبنیات) و پس از ۱۵ دقیقه جوشاندن استفاده نمایند. در مورد دوغ هم به دلیل نمک فراوانش توصیه می شود از خودتان درست کنید. مصرف پنیر کهنه ، در کسانی که پروکاربازین مصرف می کنند ممنوع است.
درکسانی که پروکاربازین مصرف می کنند مصرف پنیر ، گوشت و ماهی کهنه ، شکلات ، قهوه ، سس سویا ، سرکه ، باقلا ، کلم ترش ، عصاره مخمر ، شراب قرمز و سفید ، آبجو ممنوع است.
منابع غنی از ویتامین آ. هویج و کدو تنبل ، ماهی ساردین و ماهی کولی غنی از ویتامین آ هستند. کسانی که تحت درمان با ATRA قرار دارند نباید از گروه مواد غذایی غنی از ویتامین ا استفاده نمایند چون موجب مسمومیت می شود.
سبزیجات. سبزیجات از منابع غنی ویتامین و مواد معدنی محسوب می شوند ، اما در بیماران تحت اشعه درمانی و شیمی درمانی ، به دلیل نقص سیستم ایمنی باید از مصرف خام آنها خودداری نمایند. اما مصرف سبزی در آش و خورش ها بسیار توصیه می شود. سبزی ها سرشار از فیبر هستند و به عملکرد صحیح رود ها کمک می کنند.
آب پرتقال و آب لیمو. منابع غنی از ویتامین سی ، برای ترمیم های ناشی از شیمی درمانی ف افزایش قوای سیستم ایمنی و پیشگیری از عفونت توصیه می شود اما یک استثناء وجود دارد . کسانی که تحت درمان با Metothrexate هستند باید تا ۴۸ ساعت بعد از دارو از مصرف آب لیمو وآب پرتقال خودداردی نمایند. چون داروی مذکور ادرار را همانند مرکبات اسیدی می کند ، که این پدیده برای سیستم ادراری مضر محسوب می شود.
